مکانیسم اصلی این دارو به صورت تاثیر بر انتهاهای عصبی است که مانع آزاد شدن ماده شیمیایی به نام نوروترنسمیتر از انتهای اعصاب می‌شود که روی عضلات تاثیر می‌گذارد. پس بوتاکس جلوی فعالیت عضلات را می‌گیرد یا باعث فلج موقت آنها می‌شود.
6 کاربرد طبی بوتاکس
1) در سال‌های قبل توجه به این ماده برای جلوگیری از گرفتگی‌های عضلانی بود. به‌عنوان مثال، برای گرفتگی عضلانی پلک کودکان از بوتاکس با دوز کم استفاده می‌شد.
2) با پیشرفت علم و مطالعات بیشتر در مورد بوتاکس محققان به آثار مفید دیگری پی بردند. پزشکان توانستند با استفاده از بوتاکس، فلج عضلانی صورت که در آن عضلات صورت غیرقرینه و دچار پرش می‌شود را کنترل کنند.
3) بوتاکس برای مهار تعریق در افرادی که دچار این مشکل در دست و پا و زیربغل هستند نیز استفاده می‌شود.
4) تزریق بوتاکس از تشکیل جوشگاه در افرادی که بعد از عمل جراحی یا در اثر ضربه دچار زخم‌های متعدد می‌شوند، جلوگیری می‌کند.
5) تزریق بوتاکس در عضلات صورت بیماران مبتلا به میگرن، تا حد زیادی سردردهای مقاوم به درمان را برطرف می‌کند.
6) امروزه بوتاکس کاربرد زیادی در زیبایی نیز پیدا کرده است و تقریبا همه مردم با این کاربرد آشنایی دارند. پزشکان متوجه شده‌اند که اگر از بوتاکس در عضلات صورت، به‌خصوص در قسمت یک‌سوم فوقانی آن استفاده کنند، بوتاکس به‌طور موقت بین 4 تا 6 ماه عضلات را فلج می‌کند و این امر مانع ایجاد چین و چروک روی صورت می‌شود. البته این روش برای آن گروه از افرادی است که چین و چروک‌های عمیقی ندارند. برای افرادی که سابقه ژنتیکی چین و چروک عمیق را دارند نیز توصیه می‌شود قبل از ایجاد چین و چروک از بوتاکس به‌عنوان وسیله پیشگیری استفاده کنند. هرچند ممکن است از بوتاکس در قسمت‌های دیگر صورت هم استفاده شود ولی به‌دلیل ایجاد عوارض بهتر است تا حد امکان در دوسوم تحتانی صورت از این ماده استفاده نشود.
3 مورد منع طبی استفاده از بوتاکس
1) بوتاکس نباید برای بیمارانی که دچار برخی اختلالات عصبی مثل بیماری میاستنی گراویس و گیلن‌باره هستند، استفاده شود.
2) تزریق بوتاکس در خانم‌های باردار و شیرده نیز ممنوع است.
3) مصرف بعضی از داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و جنتامایسین که ممکن است با حرکات عضلات تداخل داشته باشد نیز از موارد منع طبی استفاده از بوتاکس است.
4 عارضه طبی بوتاکس
1) تزریق بوتاکس دردناک است و فرد ممکن است تا چند روز اول بعد تزریق درد احساس کند.
2) گاهی در محل تزریق کبودی و تورم ایجاد می‌شود.
3) مشکل دیگری که شیوع زیادی ندارد، افتادگی پلک است. این عارضه معمولا در اثر تزریق بد و استفاده از ماده غیراستاندارد ایجاد می‌شود. البته افتادگی پلک موقتی است و بعد از مدتی خودبه‌خود یا با درمان‌های دارویی بهبود می‌یابد. افتادگی پلک معمولا در 10-7 روز اول بعد تزریق اتفاق می‌افتد اما مزیتی که این دارو دارد، موقتی بودن آن است. بنابراین بیماران نباید نسبت به عوارض آن نگران باشند.
4) همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، بوتاکس عضلات را فلج می‌کند. بنابراین حرکات ارادی و غیرعادی بخشی از صورت را از بین می‌برد. وقتی تزریق در ناحیه یک‌سوم فوقانی باشد با فردی مواجه خواهیم بود که قدرت تکان دادن ابرو و اخم کردن را ندارد. بی‌حسی در چهره باعث می‌شود فرد از نظر ارتباطی مشکل پیدا کند.
چند تحقیق درباره بوتاکس
چند مطالعه مهم در آمریکا در مورد افرادی که تزریق بوتاکس و ژل را انجام داده‌اند، نشان داده کسانی که تزریق بوتاکس انجام داده‌اند، از نظر ارتباطی ضعیف شده‌اند؛ یعنی این افراد نمی‌توانند خوشحالی و ناراحتی خود را نشان دهند و مخاطب متوجه علایم صورت و هیجان آنها نمی‌شود. مورد بعدی نیز در مورد اثر تربیتی مادرانی است که بوتاکس تزریق کرده‌اند. این مادران نمی‌توانند در مقابل کارهای اشتباه کودک اخم کنند و کودک متوجه ناراحتی مادر نمی‌شود و در نتیجه ممکن است هیچ عکس‌العملی ظاهری و فوری نسبت به کارهای بد خود دریافت نکند و بخشی از تربیتش که با چهره مادر کنترل می‌شود، مخدوش شود.
بوتاکس یک انتخاب است و هر کس می‌تواند این کار را انجام دهد ولی تبدیل چهره واقعی به چهره مصنوعی، به‌خصوص در مواقعی که بیمار از پزشک درخواست می‌کند، بوتاکس را برای قسمت مختلف صورت تزریق کند اصلا درست نیست. شاید این نکته زمانی بیشتر نمود پیدا کند که مردی سعی کند تا با تزریق بوتاکس چهره خود را تغییر دهد. گاهی تزریق بوتاکس به صورت مردان شکل غیرعادی و زنانه‌ای می‌دهد ولی تزریق بوتاکس در افرادی که چین و چروک زیادی دارند و سن ظاهری آنها خیلی بیشتر از سن واقعی‌شان است می‌تواند اعتماد به‌نفس آنها را افزایش دهد. در بعضی از افراد نیز بدون اینکه عمدی در کار باشد، انقباض‌های ناحیه ابرو باعث می‌شود که آنها همیشه اخمو و عصبانی به نظر برسند. در این مورد نیز تزریق بوتاکس راه درمانی خوبی است ولی تزریق بی‌مورد یا برای از بین بردن چین‌های اندک و… به صلاح بیماران نیست.
دکتر بابک ساعدی / بلاگ / مقالات /
۴ دقیقه
این روزها همه بوتاکس می‌زنند؛ شما چطور؟
آنچه می خوانید...
دکتر بابک ساعدی (متخصص گوش و حلق و بینی)
دکتر بابک ساعدی، یکی از جراحان زیبایی کشور است که دارای مدرک فلوشیپ جراحی پلاستیک صورت از دانشگاه استانفورد آمریکا می باشند. ایشان سالانه صدها جراحی موفقیت صورت را انجام می دهند و عضو رسمی آکادمی جراحان پلاستیک بینی و صورت اروپا هستند. ایشان همچنین به دلیل تخصصشان در جراحی های گوش، حلق و بینی بسیار مطرح و شناخته شده هستند و در حال حاضر استاد تمام (فول پرفسور) دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز می باشند.
