تصور کنید در یک مهمانی یا جمعی که هستید چند نفر اقدام به جراحی بینی، کاشت گونه، برجسته کردن لب و… کرده‌اند؟!…. اقداماتی که معیار‌ها و الگوهای زیبایی را در ذهن نوجوانان و زنان و مردان تغییر داده است. البته تمایل به جراحی‌های پلاستیک و زیبایی مختص ایران نیست و در سایر کشورها نیز متقاضیان خاص خود را دارد و در طی سالیان گذشته تمایلی زیادی به جراحی پلاستیک در کل دنیا و حتی ایران شکل گرفته است. اما الگوی این افزایش تقاضا برای جراحی پلاستیک در کشور ما کمی متفاوت با سایر کشورهاست.
بیشترین آمار جراحی‌های زیبایی مربوط به کدام کشور است!
به طورکلی آمارها حاکی از این است که بیشترین کشورهایی که آمار جراحی پلاستیک را دارند، ایالات متحده آمریکا با 5 میلیون جراحی است که در رأس قرار می‌گیرد. کشوری که رتبه دوم را در این قسمت به خود اختصاص می‌دهد، برزیل است. در کشورهای آسیایی نیز کره جنوبی بیشترین آمار متقاضیان جراحی پلاستیک و زیبایی را دارد. به‌رغم اینکه جمعیت هند چندین برابر کره جنوبی است، اما رتبه بعدی در بیشترین آمار جراحی‌های پلاستیک و زیبایی مربوط به آن است.
باقی کشورهای آمریکایی به خصوص آمریکای مرکزی، آمريكاي جنوبی، مکزیک، کلمبیا و ونزوئلا نیز در رده‌های بعدی قرار دارند. در کشورهای اروپایی نیز آلمان و فرانسه در رآس این آمار قرار می‌گیرند و ایتالیا نیز در رتبه بعدی است که نسبت به کشورهای آمریکایی و آسیایی، رتبه پایین‌تر به آنها تعلق می‌گیرد.
تفاوت دیگر از نظر آماری مربوط به نوع جراحی پلاستیک در سایر کشورها و ایران است که تفاوت عمده‌ای با هم دارند. بیشترین عمل جراحی که در دنیا صورت می‌گیرد، (با توجه به آمریکای شمالی که عمده جراحی‌ها در آن اتفاق می‌افتد) عمل جراحی پستان است. جراحی زیبایی سينه، بیشترین تعداد متقاضیان را به خود اختصاص می‌دهد. علاوه بر این، چون در این جوامع چاقی شایع است، لیپوساکشن در دومین رتبه اعمال جراحی است. در مقایسه با عمل رینوپلاستی که در این کشورها رتبه سوم را به خود اختصاص می‌دهد، در ایران رتبه اول را دارد. بر این اساس یک تفاوت الگو در بین این کشورها با ایران مشاهده می‌شود.
البته رتبه بعدی بعد از این سه عمل شایع در دنیا، عمل پلک (بلفاروپلاستی) است و سپس کوچک کردن شکم (ابدو مینو پلاستی) است که در رتبه‌های بعدی جای دارد. اما مساله‌ای که توجه به آن حائز اهمیت بوده، این است که با تغییراتی كه در ارائه راهکارها و تکنیک‌های زيبايي و جوانسازي مواجه بوده‌ایم، در عرض 5-4 سال گذشته، طبق آمار جهانی، نزدیک به 30 درصد افزایش در استفاده از روش‌ها و تکنیک‌های غیرجراحی صورت گرفته که در راس آنها تزریق بوتاکس است. آماری که در سال 2018، در ایالات متحده ارائه شده نشان می‌دهد 16 میلیون نفر از این روش استفاده کرده‌اند.
خب استفاده از فیلرها یا همان ژل‌ها نیز رتبه بعدی این اقدامات زیبایی را به خود اختصاص داده اند. روش‌های لیزر، پیلینگ، میکرودرم ابریژن و… نیز در جایگاه‌های بعدی بودند. به نظر می‌رسد با پیشرفت تکنولوژی در ارائه روش‌های نوین جوانسازی طیف بیشتری از افراد در سنین مختلف به استفاده از این تکنیک‌ها در مقایسه با انتخاب جراحی و… روی آورده‌اند.
نژاد ایرانی؛ عامل شیوع عمل بینی
با این حال در ایران آماری دقیقی در دست نیست که به شکل قطعی همانند کشورهای آمریکایی بتواند آمارها را در این زمینه ارائه کند. اما گزارشات میدانی و بررسی‌های وزارت بهداشت نشان می‌دهد شایع‌ترین عمل جراحی عمل رینوپلاستی است و سپس جراحی برست، لیپوساکشن و پلک در رتبه‌های بعدی قرار دارد. اینکه چرا تعداد زیادی متقاضی برای عمل جراحی پلاستیک بینی وجود دارد، دلایل متعددی دارد شاید شایع‌ترین علت آن مربوط به نژاد ما باشد. پوست‌های ضخیم نژاد شرقی به همراه بینی بزرگ باعث شده میل افراد به داشتن بینی کوچک و خوش‌فرم افزایش پیدا کند. اگر نگاهی هم به تصاویر پادشاهان قبلی که بر روی سکه‌ها ضرب شده یا سربازان هخامنشی بر دیوارنوشته‌ها بیندازیم، نشان از این است که از قدیم ایرانیان بینی‌های بزرگ، افتاده و قوزدار داشته‌اند. در بین نژاد اروپایی، نزدیکی ژنتیکی ایرانیان بیشتر با مردم یونان دیده می‌شود. این بینی‌های بزرگ در کنار پوست سفید و نزدیکی چهره ایرانیان به اروپایی‌ها این برداشت را برای برخی از افراد جامعه داشته که چهره خود را شبیه به آنها کنند.
چهره‌هایی که مد می‌شوند
البته از تاثیر مد، شبکه‌های اجتماعی، فیلم‌ها و هنرپیشه‌های معروف هم که سلیقه جامعه را به کوچک کردن بینی سوق می‌دهد، نباید غافل بود. بد نیست بدانید نوع پوشش هم تاثیر خیلی زیادی بر افزایش آمار جراحی بینی و صورت در ایران دارد. به نظر می‌رسد به دلیل نوع پوشش که در کشور ما بیشتر صورت زنان در معرض دید است، از اعمال جراحی پلاستیک صورت استقبال بیشتری می‌شود در مقایسه با جراحی‌های پلاستیک و زیبایی روی بدن که در کشورهای دیگر خیلی شایع است.
چندی پیش مطالعه‌ای از سوی ما با همکاری گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران درخصوص اینکه انگیزه‌های افراد درباره اعمال جراحی پلاستیک صورت چیست، صورت گرفت. این مطالعه نشان می‌دهد یک درصد از افراد جامعه هستند که از بدن خود ناراضی‌اند و این نارضایتی به حالت بیمارگونه در آمده است. گروهی دیگر از افراد که بیشترین تعداد را شامل می‌شود اصلا از بدن خود احساس رضایت نمی‌کنند. در نتیجه جزو کسانی هستند که ممکن است تمایل به جراحی پلاستیک صورت داشته باشند.
تحقیقات چه می‌گوید؟!
در تحقیقاتی که در کشور ما در مورد متقاضیان جراحی پلاستیک صورت انجام شده این آمار به شدت کشورهای اروپایی نیست و به نظر می‌رسد با توجه به شایع شدن عمل جراحی بینی در کشور، بخش فرهنگی و جا افتادن این مساله در جامعه نقش بیشتری در تمایل افراد به این جراحی زیبایی داشته است. به عنوان مثال این مساله در جامعه جا افتاده که مثلا من ماشین، خانه و لباس را می‌خرم و بعد بینی‌ام را جراحی می‌کنم. البته متاسفانه وقتی این عمل در جامعه گسترش پیدا می‌کند فشار اجتماع بر افرادی که تمایلی به انجام این کار را انجام نمی‌دهد بیشتر شده و ممکن است انگیزه برای عمل جراحی پلاستیک بینی پیدا کنند. تصور کنید در کلاسی که عمده افراد، بینی خود را جراحی کرده‌اند و خانم یا آقایی این کار را انجام نداده، دوستان و همکلاسی‌ها بینی بزرگ او را به رخش بکشند و مدام ایراد بگیرند و به شخصیت و اعتمادبه‌نفس او آسیب بزنند. در نتیجه او تشویق (درحقیقت مجبور) به جراحی بینی شود به رغم اینکه تمایل ندارد. طبیعتا تکنیک مناسب و موفقیتی که در بین جراحان ایرانی هم در انجام عمل بینی وجود دارد، هزینه مناسب آن در مقایسه با سایر کشورها، جزء دیگر انگیزه هایی می‌تواند باشد که تمایل به جراحی بینی را افزایش می‌دهد.
