شکاف کام و لب، از شایع‌ترین نقص‌های تولدی است که به صورت مادرزادی بر روی صورت و بالای لب نوزاد ظاهر میشود. این وضعیت نه تنها ظاهر کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهد بلکه در صورت عدم درمان بر روان و روابط اجتماعی آنها نیز تاثیرگذار خواهد بود و به همین دلیل درمان به موقع آن که موضوع بحث ما در این مقاله از سایت دکتر بابک ساعدی است، در همان دوران نوزادی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اما آیا واقعا جراحی لب شکری در نوزادی خطری و عوارضی برای نوزاد ندارد؟
لب شکری چه شکلی است؟
لب شکری به لب‌هایی گفته میشود که در بالای یا پایین یک یا هر دو طرف دهان شکاف یا شکاف‌هایی دارند که به نظر میرسد مانند شکرهای تراکم‌یافته باشند. این شکاف‌ها اغلب از بالای لب تا بینی یا از لب تا گونه‌ها می‌توانند باشند و در برخی موارد ممکن است طول آن به چندین سانتی متر هم برسد.
عکس لب شکری
لب شکری بودن نوزاد در سونوگرافی مشخص میشه؟
شکاف لب و کام نوزاد در سونوگرافی قابل مشاهده نیست زیرا این نقص تولدی مربوط به ساختار بافت‌های نرم صورت است و در تصاویر سونوگرافی که عموما برای تصویربرداری از ساختارهای داخلی بدن جنین استفاده میشود، این مورد به خوبی قابل تشخیص نیست. برای تشخیص درست لب شکری، بیشتر از بررسی‌های بالینی و تصویربرداری‌های دیگر مانند سونوگرافی چهره و جوانه‌نگاری سه بعدی استفاده میشود.
علت لب شکری شدن نوزاد
لب شکری شدن نوزاد یک وضعیت نادر و غیرعادی است که ممکن است به عوامل ژنتیکی یا عوامل زیست محیطی نادری برمی‌گردد. این وضعیت معمولا به دلیل اختلال در رشد دهان و لبهای جنین رخ می‌دهد که در ادامه توضیحاتی درباره آن داده شده است؛
1- عوامل ژنتیکی
برخی از اختلالات ژنتیکی می‌توانند منجر به لب شکری شدن نوزاد شوند. این اختلالات ممکن است تأثیری بر توسعه دهان و لبها داشته باشند که به شکل شکری درآیند.
2- فاکتورهای زیست محیطی
تعریض به عوامل زیست محیطی خاص مثل عوامل شیمیایی، عفونت‌ها، یا تغذیه نامناسب در دوران بارداری می‌تواند نقشی در ایجاد این وضعیت داشته باشد.
3- عوامل رشد
برخی از اختلالات توسعه‌ای در دهان و لبها می‌توانند به شکل لب شکری در نوزادان منجر شوند، این اختلالات ممکن است به دلیل مشکلات در تشکیل بافت‌ها و ساختارهای دهان و لبها باشد.
4- عوامل محیطی نادر
ممکن است عوامل محیطی نادر یا ترکیبی از این عوامل نقشی در ایجاد لب شکری نوزاد داشته باشند که نیاز به بررسی دقیق توسط تیم پزشکی دارد.
شکاف کام قابل درمان است؟
همانطور که گفته شد، شکاف کام و لب که به لب شکری نیز معروف است، در دوران جنینی شکل می‌گیرد و در اغلب موارد از طریق جراحی درمان میشود. اگر شکاف کام شما یا نوزادتان متعلق به یک شکاف کام اساسی (که شکاف کام و لب بالایی را درگیر می‌کند) یا شکاف کام ثانویه (که فقط کام را درگیر می‌کند) باشد، درمان زود هنگام ضروری است.
اما اینکه آیا یک شکاف کام قابل درمان است یا خیر، به عواملی مانند اندازه و نوع شکاف، سن نوزاد، سلامتی عمومی و توانایی دسترسی به مراقبت‌های پزشکی و پزشکان متخصص بستگی دارد. اکثر موارد شکاف کام با روش‌های جراحی قابل درمان هستند. درمان شکاف کام شامل جراحی زیبایی اصلاحی است که باید توسط بهترین جراح پلاستیک انجام شود.
مراحل درمان شکاف لب و کام در نوزادی
درمان شکاف لب و کام در نوزادی معمولاً شامل جراحی تصحیحی است که توسط تیم‌های متخصص انجام میشود. در ادامه توضیحاتی در مورد درمان شکاف لب و کام در نوزادان آورده شده است:
برای درمان شکاف لب و کام در نوزادان گزینه اصلی درمان، جراحی تصحیحی است که توسط متخصص جراحی پلاستیک انجام میشود. اینکه بسته به شرایط نوزاد چه زمانی برای جراحی مناسب است نیز بسته به صلاحدید و نظر تخصصی جراح دارد.
پس از جراحی، نوزاد نیاز به مراقبت‌های بعد از جراحی لب شکری دارد که شامل مراقبت از بخیه‌ها، استفاده از داروهای ضد التهابی و رعایت نکات تغذیه ای خواهد بود. پس از جراحی، نوزاد باید تحت نظر و پیگیری مستمر پزشک متخصص قرار بگیرد تا وضعیت جراحی و بهبودی آن پیگیری شود.
در نهایت، انجام جراحی تصحیحی برای شکاف لب و کام در نوزادان با رنج موفقیت بالایی همراه است و جزو جراحی های کم خطر است. آمار نشان داده؛ بسیاری از نوزادان پس از این جراحی بهبودی کامل را تجربه میکنند و مشکل خاصی نخواهد داشت با این حال پیگیری مستمر و مداوم روند بهبودی با جراح از اهمیت بالیی برخوردار است.
آیا جراحی شکاف کام برای نوزادان خطرناک است؟
جراحی تصحیح شکاف کام در نوزادان امن است و در اکثر موارد به خوبی انجام می‌شوند و نوزاد بهبود کاملی را پس از تکمیل دره نقاهت عمل تجربه می‌کند. با تمام این ها اما حتی جراحی‌های کوچک و کم خطر مثل این مورد هم ممکن است خطرات و عوارض خاص خود را داشته باشند که عموما مربوط به روند بیهوشی و مراقبت های لازم بعد از آن میشود. این عوارض احتمالی در صورت مراجعه به جراح پلاستیک ماهر و با تجربه ای چون دکتر بابک ساعدی به صفر میرسد.
عوارض بعد از عمل شکاف کام
پس از جراحی تصحیح شکاف کام، ممکن است برخی از عوارض و علائم پس از عمل شکاف کام رخ دهد. این عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- درد و ناراحتی که به مرور کاهش خواهد یافت
- تورم پوست و ورم موقتی در ناحیه جراحی
- خونریزی خفیف طبیعی است اما اگر شدید شد به پزشک اطلاع دهید
- عفونت که با علائمی چون تب، درد شدید، قرمزی، یا تورم ناحیه جراحی نمایان میشود
- عوارض آنستزی شامل تهوع، استفراغ، خواب‌آلودگی و سرگیجه
- تغییرات در حس و حرکت که در نوزادان آنچنان قابل تشخیص نیست و با گذر زمان رفع میشود
عوارض شکاف کام در بزرگسالی در صورت عدم درمان بموقع
شکاف کام یا همان لب شکری خصوصا اگر در کودکی درمان مناسبی برای آن انجام نشده باشد، در بزرگسالی نیز وجود خواهد داشت و مشکلاتی از جمله؛ کاهش زیبایی ظاهر، ایجاد مشکلات گفتاری، مشکل در خوردن و آشامیدن راحت، مشکلات تنفسی و تنفس از دهان، دهان و دندان و از همه مهمتر مشکلات روانی از جمله کاهش اعتماد به نفس را برای کودک شما به همراه خواهد داشت.
توصیه میشود در همان نوزادی جراحی اصلاحی انجام شود اما اگر به هر دلیلی به سنین بالاتر هم رسید بدانید که درمان لب شکری حتی در بزرگسالی هم قابل درمان است و هیچوقت برای پیگیری درمان دیر نیست.
*~ سوالات متداول درباره لب شکری نوزادان ~*
بله، لب شکری قابل درمان است و با جراحی تصحیحی می‌توان آن را به طور کامل درمان کرد.
برای بهبود سریعتر و بهتر از عمل مراقبت های بعد از عمل لب شکری الزامی است.
بله لب شکری می‌تواند به فرزندان انتقال پیدا کند، بنابراین مراقبت‌های ژنتیکی و چکاپ در حین بارداری الزامی است.
