نقش سینوسها در بروز و تشدید علایم آسم

و متخصصان بر این باورند که در حال حاضر کودکان از وضعیت بهتر بهداشتی برخوردارند و کمتر در معرض ابتلای به بیماریهای عفونی قرار دارند که در نتیجه احتمال بروز واکنشهای آلرژیک در آینده افزایش مییابد. در واقع، سیستم ایمنی به جای مقابله با عفونت بیشتر واکنشهای حساسیت نشان میدهد. مجاری تنفسی مشترک و بروز واکنشهای آلرژیک مساله مهم دیگر اینکه مجاری تنفسی را نمیتوان از یکدیگر جدا کرد و به اصطلاح راه تنفسی مشترک در بروز واکنشهای آلرژیک امروزه تئوری غالب است. به تعبیر واضحتر، مخاطهای تنفسی در قسمتهای مختلف صورت مثل چشمها، بینی، حلق و راههای هوایی واکنش یکسانی به آلرژی دارد. در واقع، اگر مشکل در بینی باشد همزمان ممکن است ریه نیز درگیر شود و کنترل مشکل ریه میتواند به بهبود وضعیت سینوسها و دیگر قسمتهای تنفسی نیز کمک کند. با توجه به تئوری مطرح شده، افرادی که از آسم رنج میبرند یا واکنش افزایش حساسیت مجاری تنفسی دارند، در بیشتر موارد دچار درگیری سینوس و بینی نیز میشوند. معاینه خیلی از افراد مبتال به تنگی نفس نشان میدهد که از حساسیت بینی نیز رنج میبرند. درمان حساسیت بینی در وهله اول و درجات خفیف، اجتناب از مواد محرک است. در استفاده از اسپری بینی نگران نباشید البته در خیلی از اوقات که دوری از ماده حساسیت زا امکان ندارد، درمان دارویی الزمی است. در موارد خیلی خفیف، استفاده از آنتی هیستامینها به درمان علایم آسم نیز کمک میکند اما مهمترین و موثرترین روش درمان استفاده از اسپریهای کورتیکواستروئیدی است. از آنجا که مبتلایان به آسم دچار حساسیت بالا هستند، نیاز به درمانهای طولانی برای بهبود وضعیت داخل بینی الزم است. گاهی نگرانی از استفاده مداوم اسپریهای تنفسی حاوی ترکیبات کورتونی وجود دارد اما باید درنظر داشت جذب سیستمیک ترکیبات کورتونی این اسپریها بسیار پایین است و یک در چند هزارم نیز جذب نمیشود. نحوه درست استفاده از اسپری تنفسی به این شکل است که سر اسپری به سمت خارج قرار گیرد و نباید به سمت تیغه بینی باشد زیرا ممکن است باعث خونریزی شود. همزمانی آسم با پولیپ و سینوزیت اگر آلرژی فرد کنترل نشود و مبتال به آسم نیز باشد، در بسیاری موارد دچار سینوزیت همزمان نیز خواهد بود. متاسفانه سینوزیت در خیلی از اوقات با پولیپ بینی همراه است. پولیپ به رشد غیرعادی مخاط بینی و سینوس گفته میشود که به شکل توده معموال دو طرفه در بینی ظاهر میشوند. ممکن است فرد همزمان دچار سینوزیت قارچی باشد. سینوزیت قارچی و افزایش واکنش نسبت به قارچ میتواند منشاء بروز علایم آسم باشد یا این حالت را تشدید کند. توجه به نقش سینوسها در کنترل آسم بسیار اهمیت دارد. گاهی نیز مشاهده میشود بیمار مبتلا به آسم که دچار عالئم شدید سینوزیت است با عدمدرمان موثر و کنترل عالئم آسم مواجه است. مساله راه هوایی مشترک در این زمینه مهمترین تئوری است. البته ریفالکس ترشحات، واکنش افزایش حساسیت از طریق اعصاب داخل سینوسها و ریه ها نیز از جمله عوامل دیگر است که طبیعتا میتواند در این زمینه نقش داشته باشد. درمانهای دارویی و جراحی برای سینوزیت و پولیپ برای درمان سینوزیت در وهله اول از دارو استفاده میشود اما عدم موفقیت این روش درمان در خصوص افراد مبتلا به آسم خیلی زیاد است. امکان دارد برای این افراد جراحی اندوسکوپی سینوس لازم باشد. در جراحی اندوسکوپی سینوس بدون ایجاد برش، ترشحات سینوس و بینی خارج میشود و سپس با ادامه مصرف دارو بیمار میتواند به وضعیت مطلوبی برسد و از عود سینوزیت جلوگیری میشود. در افرادی که پولیپ دارند، این وضعیت کمی تشدیدشده است. در پولیپهای خفیف ممکن است درمان دارویی موثر باشد اما در بیشتر موارد جراحی اندوسکوپی سینوس برای این افراد ضروری است. بسیاری از بیماران این پرسش را دارند که اگر پولیپ برطرف نشود، به جراحی دوباره نیاز خواهدبود و… متاسفانه احتمال عود پولیپ در مبتلایان به آسم بالاست اما الزاما در همه افراد اتفاق نمیافتد. در بسیاری از موارد، با مراقبتهای پس از جراحی میتوان از عود آن جلوگیری کرد. درمان سینوزیت و پولیپ به طور قابل توجهی در درمان آسم کمک کننده است. اگر سینوزیت برطرف شود نیاز به دارو کمتر باشد یا حتی ممکن است نیازی به مصرف دارو نباشد. پس توجه به بهبود سینوزیت در مبتتلایان به آسم بسیار اهمیت دارد. تریاد سمپتر نام دارد و در افرادی در نوع شدید پولیپوز و آسم اتفاق میافتد که علاوه بر ابتلا به پولیپ و آسم، حساسیت به آسپیرین و دیگر داروهای ضدحساسیت غیراستروئیدی نیز دارند. اگر این افراد آسپیرین یا دیکلوفناک مصرف کنند با تشدید علایم آسم مواجه میشوند. این گروه از بیماران معموال پولیپهای مقاوم به درمان دارند و گرچه میتوان جراحی را برای آنها توصیه کرد، احتمال عود نیز زیاد است. نکته دیگر درمورد بینی و سینوس افرادی که واکنش افزایش حساسیت دارند، بزرگشدن شاخکهای بینی است. در مواردی که شاخکها در دو طرف بینی بزرگ شده باشند، اولویت درمان استفاده از داروهاست اما به خصوص در افرادی که با انحراف تیغه بینی دچار این مشکل میشوند، گاهی نیاز به جراحی در این ناحیه نیز خواهدبود.